No se ne peu de ciù! Démoghe ’n ciànto li e smetémola de dî ò, pêzo, de pensâ che se stâva mêgio ’na vòtta, a i ténpi di mesiâi e de madonæ. Percöse dìggo sta cösa? Perché no l’é pe nìnte vêa che se stâva mêgio alôa ò in ténpi ancón ciù antîghi. Ma ve l’aregordæ e dònne de câza quànde dovéivan çèrne o rîzo? A l’êa ’na cösa coscì comûne che scìnn-a o Cazàssa o regìstra a vôxe “çèrne o rîzo”! L’amiâvan grànn-a pe grànn-a pe védde s’o l’êa bón ò s’o l’êa camoòu e pe levâghe e priétte che gh’êa de lóngo mescciæ. E a fænn-a? E a pàsta? Favân e béstie. Ma ve l’aregordæ quànde se dîva: a fainâ a va mangiâ inti méixi co-â èrre? Che l’êa cómme dî d’invèrno. Òua a l’é bónn-a de stæ ascì! O sæximo di paizén o gh’àiva fæto atrovâ ’n rimédio pe-a fænn-a de castàgna: a vegnîva bén bén sciacâ inti bancæ da levâghe tùtta l’âia; coscì a vegnîva ’na cösa dûa che pe pigiâla bezugnâva arancâla a mòtti co-o cotéllo. Ma armêno a no fâva e béstie.

Pe no parlâ de l’ægoa! O Barchî de Pontexéllo o l’à meitòu ’na cansón do Cappello ma, dimosòu, anâ a pigiâ l’ægoa co-o ruxentâ, co â cónca, co â pugnàtta e co o fiaschétto a no l’êa ’na demôa! Pensæ in pö o giamìn che bezugnâva fâ ’na vòtta pe lavâse! Ascâdâ l’ægoa in sciâ stîva ò in sciô ronfò, inpî a cónca e lavâse a tòcchi in sciô lavéllo. Cöse voéi che ve dìgghe: saiâ pe quésto che ’na vòtta no êan goæi polîti e no tànto de ræo spusâvan ànche. E se poriéiva anâ avànti ancón pe do bèllo.

No se ne peu de ciù! No l’é vêa che se stâva mêgio quànde se stâva pêzo! Segûo! Però... Però gh’é ’n però. E za: se poriéiva stâ scìnn-a mêgio de coscì. Pensémmo a quànta ruménta fémmo. ’Na vòtta o spasìn o l’inpîva ’n sàcco de ruménta pe cazegiâto. Òua ’n cazegiâto o l’înpe dötréi cascionétti. E descàreghe spùsan, i inceneritoî fàn mâ e l’ùnica vêra soluçión, l’acugéita diferençiâ, pâ ch’a no ségge into cheu de chi ne govèrna, chisà pöi o perché. E cöse respiémmo! Tùtti i fùmmi de màchine e, ancón de ciù, quélli di càmmi e, no scordémosòu, di òutubi. E quànde e nâve én fèrme in pòrto? Quélla sci ch’a l’é âia da no respiâ! Vèrde no ghe ne ciù goæi; e cöse che mangémmo no sàn ciù de nìnte perché méuian inti frîghi; no gh’é ’n pertûzo dôve no gh’é ’na màchina ò ’na möto; i mónti sénsa lòu divéntan zèrbo; (chi, tra quéste paréntexi azonzéighe tùtti i vòstri mogógni: mi m’afèrmo).

Tùtto vêo. Ma de segûo se sta mêgio ancheu. Pensæ sôlo a i progrèssi da mêxìnn-a. Ancheu avéi òtant’ànni l’é êse ancón regagîi e atîvi; e se peu corî scìnn-a sénsa gànbe. Inte ’n âmen ti væ (co-ê màchine ò co i mézzi) dôve te pâ. Internétte o l’é ’n barcón avèrto in sciô móndo ànche s’o l’inbarlughìsce cómme pûre a televixón. A röba ch’a se màngia a no saiâ bonìscima, ma ghe n’é abrétio: scìnn-a tròppa.

Sci, òu sò mi ascì che gh’é tròppe persónn-e che no àn da mangiâ e mànco da béive. Écco: quéste e tànt’âtre són e sfìdde d’ancheu. Ma ciantémola de pensâ che se stâva mêgio inti ténpi pasæ!

ALB
http://www.zeneize.net

Pigiòu da-o Gazzettino Sampierdarenese Anno XXXVIII - N. 9, 28 de òtôbre do 2010