Incoménsa, con sto nùmero chi, ’na colaboraçión con o sciô Bruno Valle do “Gruppo Esperanto Tigullio” pe spiêgâ, in zenéize, cös’o l’é l’Esperanto e perché o poriéiva êse a soluçión pe sarvâ e léngoe minoritâie, cómme e nòstre bèlle parlæ de Ligùria.

Franco Bampi

Se se va a çercâ a paròlla Esperànto in sce quàrche ençiclòpedia se peu fâ câxo a dôe cöse: o nómme de l’ideatô de sta léngoa, o mêgo òftalmòlogo polàcco Lazar Ludwik Zamenhof (1859-1917), o vêgne scrîto inte 'na quantitæ de mòddi divèrsci e e prìmme paròlle de definiçioìn dæte són de sòlito “léngoa artifiçiâle”.

I Esperantìsti, a dî a veitæ, preferìscian parlâ de léngoa pianificâ, internaçionâle, aoxiliâre. Pianificâ perché concepîa in sciâ bâze de 'na série de régole raçionâli pensæ pe façilitâ o seu aprendiménto e a poscibilitæ de parlâla. Internaçionâle, da ’na pàrte, perché o seu vocabolâio o l’é recavòu da réixe lescicâli prezénti inte ciù inportànti léngoe parlæ in Eoröpa e seleçionæ in mainêa da rénde riconoscìbili e paròlle da chi pàrla quélle léngoe, e, da ’n’âtra pàrte, perché i Esperantìsti sostêgnan l'ûzo internaçionâle da seu léngoa. Aoxiliâre perché con quésto ideâle no se va çercàndo de rinpiasâ e léngoe naçionâli, ma sôlo de afiancâghe ’n struménto che o megiôe comunicaçión e conprensción: ’na léngoa neotrâle ch’a métte in poxiçión de paritæ tùtti quélli che són boìn de parlâla e a no gh'àgge in scê âtre léngoe l'efètto dovûo a l'ûzo de ’na léngoa naçionâle cómme léngoa internaçionâle dominànte.

Con quésti nòstri incóntri in scê pàgine do Gazetìn vediêmo e régole de l’Esperànto a partî, a pròscima vòtta, da quélle fonétiche. Pe-o moménto, dæ ’n pö chì ’n’eugiâ a l'alfabêto co-e seu vìntéutto léttie:

a   b   c   ĉ   d   e   f   g   ĝ   h   ĥ   i   j   ĵ   k   l   m   n   o   p   r   s   ŝ   t   u   ŭ   v   z

Bruno Valle
Gruppo Esperanto Tigullio

Pigiòu da-o Gazzettino Sampierdarenese Anno XLII - N. 7, 30 de seténbre do 2013